वी पी विचारनेपाली कांग्रेस

काङ्ग्रेसको दुर्दशामा निष्ठावान काङ्ग्रेसीको दुःखेसो – महादेव गुरुङ, नेपाली काङ्ग्रेस

प्रिय साथीहरू, जय नेपाल !
नेपाली काङ्ग्रेस कास्कीको जिल्ला सम्मेलनको यस अवसरमा जननायक स्व. बीपी कोइराला, लौहपुरुष स्व. गणेशमान सिंह, सन्तनेता स्व. कृष्णप्रसाद भट्टराई, स्व. सुवर्णशमशेर, स्व. गिरिजाप्रसाद कोइराला, स्व. महेन्द्रनारायण निधि, स्व. शैलजा आचार्यलगायतका दिवंगत नेताहरू र प्रातः स्मरणिय सम्पूर्ण ज्ञात–अज्ञात शहीदहरूप्रति हार्दिक श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्दछु ।
जब म आफ्नै अतीततिर फर्केर हेर्छु–जीवनका अनेकौँ उतार–चढाव देख्छु । बाराही स्कुलमा पढ्न गएको एउटा फुच्चे केटो नीलकण्ठ शर्माजस्ता प्रजातन्त्रप्रेमी शिक्षकहरूको प्रभावमा परेर जानी–नजानी प्रजातन्त्र पुनस्र्थापनाको सङ्घर्षमा होमिन पुग्छ । लाहुर जाने र सुखी, समृद्ध जीवन बाँच्ने सपना साँच्ने बेलाको एक किशोर पञ्चायती सत्ताको विरुद्ध सङ्घर्षको लागि सङ्कल्प लिन्छ । म अहिले पनि विचार गर्छु– गरिबी र अभावमा हुर्केको मजस्तो केटोलाई के कुराले छोयो ? लाग्छ– एउटा आदर्शले मलाई आकर्षित गऱ्यो । राष्ट्रको विकासका लागि प्रजातन्त्रको अपरिहार्यता– सायद त्यो आदर्शले म सबैभन्दा बढी प्रभावित भएँ । यसरी सक्रिय राजनीतिमा लागेको पनि आज लगभग ५० वसन्त व्यतीत भइसकेको छ । बितेका यी ५० वर्षमा कति पटक त म मृत्युको मुखमा पुगेर फर्केको छु । विरोधी राजनीतिक शक्तिहरूबाट ममाथि कति पटक साङ्घातिक प्रहार भयो– त्यो मैले गनेको छैन । प्रजातन्त्र पुनस्र्थापनापछि कतिपय उत्तरदायित्व वहनको अवसर मैले पनि पाएको छु । यस्ता अवसरहरूमा मबाट पनि कमी–कमजोरी भएका छन् । मेरो क्रियाकलापबाट पार्टी र साथीहरूमा प्रतिकूल प्रभाव पनि पर्न गएको होला । त्यसका निमित्त म विनम्रतापूर्वक क्षमायाचना गर्न चाहन्छु । तर, म सत्य तथा निष्ठापूर्वक भन्छु– नियतवश पार्टीको हितविरुद्ध म कहिल्यै लागेको छैन र लाग्दिनँ पनि ।
मेरो क्रियाशील राजनीतिक जीवनको ५० वर्षमा काङ्ग्रेस आजजस्तो कमजोर अवस्थामा कहिल्यै पुगेको थिएन भन्ने मलाई लाग्छ । निर्वाचन परिणामकै आधारमा मात्रै म यो ठम्याइमा पुगेको भने होइन । पार्टीको साङ्गठनिक अवस्था, आदर्शको रक्षा र सैद्धान्तिक रूपमा समेत पार्टी कमजोर भएको छ । संविधान निर्माण हामै्र नेतृत्वमा भयो, तर संविधानमा रहेका कतिपय प्रावधान हाम्रो आदर्शअनुकूल भयो/भएन भन्ने कुरामा हामी कति सचेत हुन सक्यौँ ? हामै नेतृत्वमा निर्वाचनहरू सम्पन्न भए । तर, त्यसको जस हामीले किन पाएनौँ ? पार्टीमा पदाधिकारीहरूको चयन समयमा किन हुन सकेन ? किन टिकट वितरणमा आर्थिक चलखेलको कुरा चर्चित रह्यो ?नातावाद र गुटबन्दी किन वनमारा झारजस्तो फैलियो ? किन सिङ्गो पार्टीपङ्क्ति प्रतिरक्षात्मक स्थितिमा पुग्यो ? यी र यस्ता अनेकौँ प्रश्नहरूले उत्तर खोजिरहेका छन् । शुद्ध काङ्ग्रेस भएर काङ्ग्रेसमा बाँच्न सकिन्न ? कुनै न कुनै नेताको दौराको फेर नसमाती वैतरणी तर्न सकिन्न भन्ने मान्यता स्वयम् पार्टीको लागि हलाहल विष समान भएको तथ्यप्रति नेता गणको आँखा चिम्ल्याई रहस्यमय बनेको छ । निर्वाचनमा भएको अन्तर्घात क्षम्य नहुनुपर्ने हो, तर आज त्योसमेत क्षम्य बनेको छ । काङ्ग्रेस सङ्कटमा परेको यो क्षणमा पनि सत्य नबोले कहिले बोल्ने ? चिन्ता र चिन्तन गर्न छोडेर चाकडीमा लाग्ने बेला होइन यो । आरोप र प्रत्यारोपको सङ्कीर्णतामा डुबेर बस्ने बेला पनि होइन यो । तर, गम्भीर समीक्षासहितको भविष्यको मार्ग प्रशस्त गर्नका निमित्त इमानदारीपूर्वक गृहकार्य गर्नुपर्ने बेला भएको छ । त्यसैले शहीदहरूलाई साक्षी राखेर आत्माको आवाज मुखरित गर्न म सबैसँग आग्रह गर्न चाहन्छु ।
दरबार हत्याकाण्डपछि राजसंस्थाप्रति जनआस्था अत्यन्त कम भयो । त्यसमाथि चिठ्ठा परेर राजा भएका ज्ञानेन्द्रको मूर्खताले गणतन्त्र मुलुककै एजेन्डा बन्न गयो । काङ्ग्रेस पनि समयको आह्वानविरुद्ध हुने कुरै भएन । तर, सङ्घीयता र धर्मनिरपेक्षताको पक्षमा उभिनुअघि पार्टीले गम्भीरतापूर्वक सोच्नैपथ्र्यो । संविधानमा समाजवादउन्मुख भनेर कसका पक्षमा हामीले आत्मसमर्पण गरेको हो ? प्रजातन्त्रको सौन्दर्य भनेको विचारको बहुलता पनि हो । राजनीतिक दलहरूको आफ्नो सिद्धान्त निर्माण गर्न स्वतन्त्रताविरुद्ध संविधानलाई उभ्याएर हामी प्रजातन्त्रलाई धरापमा पार्ने षड्यन्त्रको सहयोगी बन्न पुगेका छौँ । भावी पुस्तालाई हामी संविधान निर्माणको वेला कुन सैद्धान्तिक धरातलमा उभिएका थियौँ भनेर भन्न नसकिने अवस्थामा पुगेका छौं । अहिले काङ्ग्रेस गर्विलो इतिहास र धुमिल वर्तमान भएको पार्टीमा रूपान्तरण भएको छ । नेताज्यूहरू भन्नुहोस्– काङ्ग्रेसको सिद्धान्त के हो र एजेन्डा के हो ? यो पार्टी अरूको एजेन्डाको भारी बोक्ने परिस्थितिमा कसरी पुग्यो ? पार्टी आज राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय चक्रव्यूहमा फसेको छ– के यसको नियति अभिमन्युको नियति हो ?
एक वर्ष भयो– स्थानीय सरकारको गठन भएको । जनताले स्थानीय सरकार गठनपश्चात् अपेक्षा गरेको छिटोछरितो सेवा, सुशासन, तीव्र विकास र समृद्धिको सपना नागढुङ्गा–कलङ्की मार्गमा उडेको धुलोजस्तो भएको छ, तर काङ्ग्रेस मौन छ । महँगी बढेको बढ्यै छ– तर काङ्ग्रेस मौन छ । विदेशी प्रभुको अगाडि लम्पसार छ सरकार, तर काङ्ग्रेस मौन छ । अब वक्तव्य र विज्ञप्तिको झारा टार्ने खेलले काङ्ग्रेसमा उत्साहको रक्तसञ्चार हुन सक्दैन । संवैधानिक तथा अन्य महत्वपूर्ण निकाय नेतृत्वविहीन छ–मानौँ काङ्ग्रेसलाई थाहा नै छैन र ऊ मौन बसेको छ ।
ओलि नेतृत्वको यो सरकार शुरुदेखि नै राष्ट्रपतिलाई आफ्नो स्वार्थ–साधनका रूपमा उपयोग गर्न अग्रसर छ । आफू सत्तामा आउनासाथ ढिकुटी रित्तो भएको प्रचार गर्ने र त्यही धरातलमा पाँच वर्षभित्र प्रतिव्यक्ति आय दोब्बर पु¥याउने भ्रम फिँजाइरहेको यस सरकारलाई मुखभरि जवाफ दिन किन पार्टी नेतृत्व अग्रसर भएको छैन ।
नेता गण ! आज पार्टीबाट ‘आदर्श, नैतिकता, इमानदारी, साहस, लगन र सङ्घर्षशीलता विस्थापित भएको छ भने– लोभलालच, चाकडी, नातावाद र स्वार्थको विषवृक्ष झ्याँगिएको छ । यो विषवृक्षलाई समयमा नै ढाल्न सकिएन भने सर्वसत्तावादको स्वागत गर्नुको विकल्प हामीसँग हुनेछैन । त्यतिखेर सर्वसत्तावाद तपाईंहरूको घाँटीको नाप लिइरहेको हुनेछ, र हामी लाचार तपाईंहरूको अवसानको दिनगन्ती गरिरहेका हुनेछौँ ।
सरकारको नेतृत्व गरिरहेका ओलीको अहंकारको रापले डढ्नु अघि नै रूखलाई शीतल छहारी दिने विशाल वटवृक्षमा रूपान्तरण गर्ने अभियानको आजैदेखि आरम्भ गरौँ । तपाईंहरूको हात मिलाएर ङिच्च हाँसेको तथाकथित एकताको नक्कली फोटो होइन, आमकार्यकर्ता पार्टीको हितमा तपाईंहरू एक भएको अनुभूति गर्न चाहन्छन् । कार्यकर्ता साथीहरू हामी कुनै अमूक नेताको गोजीमा अटाउने साना कदकोठीका भएर राष्ट्र र पार्टीको हितमा कुनै योगदान दिन सक्तैनौँ । नेताको होइन, पार्टीको कार्यकर्ताका रूपमा आफूलाई रूपान्तरण गर्ने सङ्कल्प गरौँ ।
२०३७ सालको जनमतसङ्ग्रहमा बहुदलका पक्षमा सुधारसहितको पञ्चायत पक्षमा भन्दा दश हजारभन्दा बढी मत प्राप्त गरेको जिल्ला हो कास्की । त्यसबेला आजको नेकपा वीजरूप तत्कालीन माले बहुदल धोखा हो भन्दै अप्रत्यक्ष रूपमा पञ्चायतको पक्षमा उभिएको थियो । काङ्ग्रेस एक्लैको बुतामा त्यो जित सम्भव भएको थियो । आज ‘कास्की काङ्ग्रेस भुरे–टाकुरे राजा हुने सपना बोकेर बाँच्नेहरूका कारण धेरै पछाडि परेको छ । क्षमता भएकाहरूलाई पार्टीबाट विस्थापित गरी आफ्नो मार्ग सुरक्षित पार्न खोज्नेहरूले अहिले थाहा पाएको हुनपर्छ– आफन्तको कदकाँठी घटाउँदा आफ्नो पनि साइज घट्छ भन्ने कुरा ।’ अहिले म तीतो पोख्न चाहन्नँ । ब्रह्माजीका तीन मुखजस्तो नेविसङ्घ कास्की समानान्तर रूपले गठित तीन समितिले अहिले प्रतिबिम्बित गराएको समयका प्रतिको असंवेदनशीलताले म लज्जित भएको छु । कुन–कुन कास्कीका वा केन्द्रका नेताले यो अपराधलाई आशीर्वाद दिनुभएको छ । तुरुन्तै बन्द गर्नुहोस् ।
कास्की काङ्ग्रेसमा विचार मन्थन आवश्यक छ । विगतको निर्मम समीक्षा र आगतका लागि सुस्पष्ट मार्गचित्रको खाँचो छ । हार्दिक एकताको आवश्यकता छ । म आस र त्रासबाट मुक्त भएर त्यसका लागि लाग्ने सङ्कल्प गर्दछु । र, सबैलाई काङ्ग्रेसको पुनर्जागरणको महान् अनुष्ठानमा सामेल हुन आग्रह गर्दछु ।
जय नेपाल !
 
(नेता गुरुङद्वारा २०७५ जेठ १७ गते पोखरामा जारी नेपाली काङ्ग्रेस कास्कीको जिल्ला सम्मेलनको उद्घाटन सत्रमा राखिएको मन्तव्य)
nema
Show More

Related Articles

Back to top button